Page 72 - İnsan Olarak Hekim Karar Verme ve Akıl Yürütme Yolları

Tarihsel olarak hastaların hekimlerle, hekimlerin de kendileriyle
ilgili gerçekçi olmayan bir mükemmellik beklentisi vardır. Bu ne-
denle hatanın kabulü kolay değildir. Başlangıçta bu muhtemelen ko-
ruyucu bir mekanizmaydı. Çünkü tıbbın sunabileceği çok az gerçek
tedavi vardı ve var olan sınırlı tedaviye güveni sarsmak kamu güveni
açısından zararlı olabilirdi. Bu durum hataların ortaya konmasında bir
sessizlik kültürüne yol açmıştır. Oysa başarısızlıklarımızdan başarıları-
mızdan daha çok şey öğrenme şansımız vardır.
Geri bildirim, kendi hatalarımızın kabulü ve sorumluluğunu üst-
lenme anlamında önemlidir. Hatalarımızı kabul etmemek ve kendi-
mize dürüst geri bildirimler yapamamak, duygusal stres ve uyumsuz
savunma mekanizmalarıyla sonuçlanır. Hata sorumluluğunu kabul
etmek ise klinik uygulamada yapıcı değişikliklere yol açar.
Bunun dışında çalışma koşulları, nöbet değişimleri, hasta yükü,
ekip üyelerinin sorumluluk anlayışları da geri bildirim almayı ya da
vermeyi engelleyerek hataların sürmesinde rol alabilir. Yalnızca ken-
dimize değil diğer hekimlere geri bildirim vermek de önemli bir hata
azaltma yolu olabilir. Ne yazık ki ülkemizde böyle bir tutum henüz
yok denecek kadar azdır. Yanılgıya düşen hekimin bunu bir öğrenme
şansı olarak kabulü, geri bildirim veren hekimin de bir mesleki so-
rumluluk olarak görmesi hataların azaltılması açısından bir kazanım-
dır. (Croskerry P, 2000)
Yetmiş yaşında bir kadın hasta birkaç aydan beri halsizlik, bitkinlik,
omuzlarında, kalça kemerinde geceleri artan ağrı, hafif ateş şikâyeti ile
aile hekimine başvuruyor. Fizik muayenesinde bir patoloji saptama-
yan hekim kan tahlillerinde çok yüksek Eritrosit Sedimentasyon Hızı
(ESR) saptaması üzerine İç Hastalıkları Uzmanına yönlendiriyor. İç
hastalıkları uzmanı yaşı ve hafif kansızlık nedeniyle kolonoskopi dâhil
her tür kanser taramasını yaptırıyor ve bir kansere rastlanmıyor. Belli
bir enfeksiyon odağı saptanmamasına rağmen, bir enfeksiyon olabile-
ceğini düşünerek antibiotik tedavisi veriyor. Tedaviden yararlanmayan
hasta bu kez ağrı nedeniyle bir romatoloji uzmanına gidiyor. Kanser
ve enfeksiyöz nedenlerin dışlandığını gören romatoloji uzmanı yaşlı-
larda görülen “polimiyalgia romatika” tanısını düşünerek düşük doz

71