Page 73 - İnsan Olarak Hekim Karar Verme ve Akıl Yürütme Yolları

kortizon veriyor ve iki hafta içinde hastanın ağrıları, halsizliği kalmı-
yor, ESR de normale yakın sınırlara dönüyor. Çok seyrek olmayan bu
hastalık için aile hekimine ve iç hastalıkları uzmanına geri bildirim
vermek, onların daha sonraki hastalarına verecekleri bakımın kalitesi
ve mesleki yaşamları için önemli olacaktır.
16. Sunumun etkisi (Framing effect)
Hekimlerin olayları nasıl gördükleri, problemin sunuluş şeklinden
ve soruna nasıl bir çerçeve çizildiğinden etkilenebilir. Bu nedenle
doktorlar hastaların, hemşirelerin veya diğer doktorların klinik prob-
lemi ve sonuçlarını onlara nasıl yansıttığının farkında olmalıdır. Has-
talar şikayetlerini başka hastalıkları çağrıştıracak biçimde sunabilirler.
Örneğin yaygın eklem iltihabı durumlarında ağrıdan dolayı hareket
edememelerini “felç oldum” şeklinde ifade ederler.
Aynı hastanede çalıştığınız bir hemşire arkadaş akrabası olan elli
yaşlarında bir hastanın birkaç aydır el kol, bacak kaslarında güçsüzlük,
uyuşukluk olduğunu söyleyerek ne yapması gerektiğini soruyor. Has-
tayı dinlemek istediğinizi söylüyorsunuz. Çağırdığınızda daha önce
duyduklarınıza dayanarak nörolojik bir durum olduğu düşüncesiyle
muayene etmeksizin dinliyorsunuz. Hasta da ısrarla el, kol, bacakla-
rında güçsüzlük, uyuşukluk olduğunu, oturup kalkmakta, merdiven
çıkmakta zorlandığını tekrarlıyor. Ön planda güçsüzlük, uyuşma gibi
şikâyetler olduğu için bunun bir kas hastalığı olacağını düşünüp nöro-
loji polikliniğine yönlendiriyorsunuz. Muayene ve diğer araştırmalar
yapılıyor, nörolojik bir hastalık saptanmıyor. Hasta bu kez yalnız ola-
rak tekrar size geliyor. Biraz şaşırarak kalkıp muayene ediyorsunuz ve
omuz, dirsek, el bileği, diz eklemlerinin şiş olduğunu görüyorsunuz.
Laboratuvar bulguları da bir romatizmal hastalığı destekliyor. Nite-
kim tanıya uygun tedavi verdiğinizde hastanın şikâyetleri kısa sürede
azalıyor. Burada hastanın size sunuluşu, çerçevelenmesi nörolojiye
yönlendirme kararınızı etkilemiştir.
17. Yargılayıcı değerlendirme (Fundamental
attribution error)
Hastaların başlarına gelenlerden sorumlu olabilecek doğal faktör-

72