Sevgili Felsefe Dostları,

21. yüzyılın ilk çeyreğini tamamlamaya birkaç yılın kaldığı şu günlerde Homo Sapiens, başta iklim olmak üzere yaşamı kuşatan birçok krizin yanı sıra bir varoluş krizi de yaşıyor...

Gelecek nesiller bu krizlerin yarattığı geleceksizlik tehlikesini enselerinde hissederken baş döndürücü bir hızda seyreden bilişim teknolojilerinin biyoteknolojiyle kaynaşması ile genetik ve nanoteknoloji alanındaki gelişmelerin, insanın belki de en kadim sorunu olan ölümü teknik bir sorun haline getirdiği söylenebilir. Hatta kimi uzmanlara göre 2200, kimilerine göre ise 2100 yılında insanlar ölümü yenecektir. Bu bakış açısına göre, hümanizmin rasyonel ve deneysel insanı yerini bio-nano-neuro-info teknolojileriyle desteklenmiş bir transhüman yaşamına bırakmanın eşiğindedir.

Kuşkusuz ölüm ile yaşam arasındaki kavramsal ilişki felsefe için de en temel uğrak noktalarından biri olmuştur. Felsefenin insanı ve davranışını sorunsallaştırmaya başlamasıyla belirleyici bir soruya dönüşen “iyi yaşam” kaygısı ölüm kavramını da sorgulamayı gerektirmiştir. Bu sorgulamada ölüm; varlık, sınır ve sonsuzluk gibi kavramlarla bir araya geldiğinde farklı felsefi disiplinlere açılan geniş bir tartışma alanı doğar. Ancak ötekinin yitiminde tanık olabildiğimiz ve bilinç üzerinden kurulan bir öznelliğin deneyimleyemeyeceği ölüm, tekillikleri hem birbirinden sonsuza dek ayıran hem de bir araya getiren bir olay olarak düşünülebilir mi?

Felsefe yaşamı, iyi yaşamı ve ölümü sorunsallaştırırken yaşam bilimleri, tıp ve çağdaş teknolojinin mümkün kıldığı yeni bilim alanlarıyla nasıl bir diyaloga girebilir?

Bu çerçevede aklımıza gelebilecek birçok soruyu ve sorunu Ferda Keskin ve iki konuğumuzla ve elbette sizlerin katkı ve sorularıyla birlikte enine boyuna ele almak istiyoruz.

Dr. Sevgi Salman Ünver, "Sürdürülebilir Bir Yaşam İçin Biyoteknolojinin Sağlık Alanındaki Dönüştürücü Etkisi" başlıklı konuşmasında ele alacağı konuları "Biyoteknoloji başta sağlık olmak üzere, tarım, endüstri ve çevre alanlarında yenilik üreten lokomotif konumunda. Sağlık alanında biyomoleküller (DNA, RNA protein), biyoinformatik, omik teknolojiler, gen düzenleme teknikleri, kök hücre ve doku mühendisliği, biyobilgisayarlar, biyomakineler, yapay zekâ ve dijital sağlık alanlarındaki gelişmelerle büyük bir dönüşüm yaşanıyor. Sağlıkta 4K (Kestirimci, Koruyucu, Kişiye Özgü ve Katılımcı) dönemi biyoteknolojik çözümlerle çok daha büyük bir ivme kazandı. Covid 19 Pandemisi biyoteknolojinin önemini daha da fazla ortaya koymuştur. Yeni bir çağ başladı, bu çağ ‘Biyoteknoloji Çağı’ dır." olarak özetliyor.

Doç. Dr. Özge Ejder, "Hayatta Kalmanın Etik Bedeli" başlıklı konuşmasında ölüm kavramını yaşam kavramıyla birlikte irdeliyor, sorunsallaştırıyor:

"Ölüm felsefenin hep en çarpıcı kavramlarından birisi olmuştur. Bir olay olarak Ölüm, bir olanak olarak Ölüm, bir limit deneyimi olarak Ölüm, düşüncenin bizi götürebileceği en uç sınırlara gidebilmenin aracı olagelmiştir. Bir insan etkinliği olarak felsefe temelde insanı insansal varlığında, yaşamsallığında, ve bu yaşamsallığın açımlandığı etkinliklerinde sorunsallaştırır. Ölüm bir bakıma insana dair açılabilecek her bahsin kapandığı yer gibidir, öte yandan yaşamı sorunsallaştırmanın ölümü düşünmekten geçmeyen bir yolu yoktur. Ölüm ona doğru gittiğimiz, yaşamsa bu yolculukta bize eşlik eden şeydir. Bu iki olayı ya da kavramı birbirinden bağımsız düşünmek mümkün değildir zira birbirlerinin olanağını yaratırlar. Ölümlülüğünün bilincinde olmak insan için varlığı ve yaşamı kendisinden itibaren ve kendisini merkeze alarak düşünmeyi gerektirir. Kendisinden başkayı ve sonrayı düşünmeyi hayatta kalmanın etik bedeli olarak feda eder. Paradoksal olarak bu bedel diğerlerine de pay ettiği bir bedeldir. Yaşamdan vazgeçemeyen ama ölümü de isteyen bu organizmayı hayatta tutmak, onun insansal varlığını ve fiziksel mevcudiyetini onurlandırmak tıp biliminin de temel amaçlarından biridir. Birçok bakımdan açmazlar ve paradokslarla örülü görünen bu “hayatta kalma”yı sorunsallaştırmak gerekir."

28 Şubat 2022, Pazartesi akşamı sizleri de aramızda görmek dileğiyle, sevgi ve saygılarımızla.

İSTANBUL TABİP ODASI

Homo Sapiens Çağı Biterken – 1 TRANSHÜMANİZM

Moderatör: Doç. Dr. Ferda Keskin
Konuşmacılar: Dr. Sevgi Salman Ünver, Doç. Dr. Özge Ejder

28 Şubat 2022 Pazartesi
Saat: 20.30

Canlı yayını izlemek ve soru sormak için tıklayınız.
Sisteme daha önce kayıt olduysanız, sadece giriş yapmanız yeterlidir. Giriş yapmak için tıklayınız.

Seminer eşzamanlı olarak İstanbul Tabip Odası’nın YouTube kanalından da canlı olarak izlenebilecektir.

Doç. Dr. Özge Ejder
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Felsefe Bölümü öğretim üyesidir. Sanat ve mimarlık kuramı, estetik ve çağdaş̧ kıta felsefesi ve feminist kuram alanlarında dersler vermekte ve çalışmaktadır. Ölüm, sıkıntı ve temsil kavramları üzerine yayınları ve çevirileri vardır.

Dr. Sevgi Salman Ünver
Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik bölümünde Lisans ve a Yüksek Lisans derecelerini aldı. ABD’de University of Delaware’de Biyoteknoloji alanında PhD programına devam etti. Ardından 16 yıl süresince ilaç sektöründe uluslararası firmalarda medikal, klinik araştırmalar, pazarlama, satış ve iş geliştirme bölümlerinde üst düzey yönetici pozisyonlarında çalıştı. İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde İşletme (Yönetim Organizasyon/Pazarlama) Doktorasını tamamladı. Akademik eğitimini, ilaç sektöründe edindiği deneyimle birleştirip 2016 yılında Genomedis Biyoteknoloji’yi kurarak, ilaç, sağlık ve biyoteknoloji alanında proje geliştirme, uygulama, danışmanlık ve mentörlük çalışmaları yapmaya başladı. Akademik Girişimcilik, Biyoteknoloji Girişimciliği (Biyogirişimcilik), Bilim ve Teknoloji Girişimciliği, Sağlık Girişimciliği ve Bilişim Girişimciliği özelliği odaklandığı çalışma alanlarıdır. Bu alanlarda ve özellikle de Biyoteknoloji ve Sağlık konularında yeni girişimlere ve firmalara eğitmenlik, danışmanlık ve mentörlük yapmaktadır. Biyoteknoloji girişimciliği ve akademik girişimcilik alanında Biyogirişimcilik ve İnovasyon dersini Boğaziçi Üniversitesi ve Gebze Teknik Üniversitesi’nde vermektedir. Alanında ilk olma özelliği taşıyan ‘Adım Adım Biyogirişimcilik, Biyoteknoloji Girişimci ve Yatırımcısına Yol Haritası’ kitabının ve 2020 yılı sonunda çıkan ‘Biyoteknoloji Çağına Hoş Geldiniz’ kitabının editör ve yazarlarındadır.

Doç. Dr. Ferda Keskin
Boğaziçi Üniversitesi Felsefe Bölümü’nden mezun. Columbia University’den felsefe alanında Master ve doktora derecelerini aldı. Halen İstanbul Bilgi Üniversitesi Felsefe ve Toplumsal Düşünce Yüksek Lisans Program Direktörü olarak görev yapıyor.