Danıştay 10. Dairesi’nin üniversite öğretim üyelerinin mesai saatleri sonrasında mesleklerini serbest olarak icra etme haklarına yönelik kararları Hukuk Büromuzla paylaşılmış ve bu kararlara ilişkin sorular gelmiştir. Bu nedenle, kısa bir bilgilendirme yapma ihtiyacı duyuyoruz;

• Bilindiği üzere 2010 yılında getirilen “tam gün” düzenlemeleri kapsamında öğretim üyelerinin mesai saatleri dışında serbest çalışma hakkı ortadan kaldırılmış; Anayasa Mahkemesi ise bu yasağa ilişkin maddeleri iptal etmiştir.

• Bu sürecin ardından 18.01.2014 tarihinde yayınlanıp yürürlüğe giren 6514 sayılı Kanun ile yeniden düzenleme yapılmış ve öğretim üyeleri için yeniden serbest meslek icrası yasağı getirilmiştir. Anayasa Mahkemesi daha önceki düzenlemeleri iptal ettiği gibi, 6514 sayılı Kanun ile getirilen bu yasakla ilgili olarak da yürürlük tarihinde serbest çalışmakta olan öğretim üyelerinin haklı beklentilerinin korunması gerektiğini belirterek yine iptal kararı vermiştir. Bu kararla birlikte 6514 sayılı Kanun’un yürürlük tarihi olan 18.01.2014 tarihinde serbest çalışması bulunan öğretim üyeleri bu çalışmalarına devam edebilmiştir.

• Danıştay 10. Dairesi’nin 19.11.2020 ve 25.11.2020 tarihli kararlarına bakıldığında ise, 18.01.2014 tarihinden önce muayenehanesi bulunmayan iki öğretim üyesinin 2018 yılında muayenehane açmak için yaptıkları başvuruların Ankara İl Sağlık Müdürlüğü tarafından reddedildiği ve bu nedenle iptal davası açtıkları görülmektedir. Ankara İdare Mahkemeleri davaları reddetmiş ve Ankara Bölge İdare Mahkemesi de istinaf taleplerini reddetmiştir. Ret gerekçesi, 6514 sayılı Kanun’un [geçici 64. maddenin] yayınlanıp yürürlüğe girdiği 18.01.2014 tarihinden önce muayenehanelerinin bulunmaması olarak açıklanmıştır.

• Temyiz mercii olarak dosyaları ele alan Danıştay 10. Dairesi ise E.2019/12717 K.2020/5355 sayı, 19.11.2020 tarihli ve E.2020/226 K.2020/5100 sayı, 25.11.2020 tarihli kararları ile Ankara Bölge İdare Mahkemesi 7. İdari Dava Dairesi’nin ret kararlarını bozmuştur. Danıştay 10. Dairesi kararlarının gerekçesinde; 6514 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen süreçte, serbest meslek icra etme hakkı olan öğretim üyelerinden serbest meslek icra edenler ile etmeyenlerin, mesai saatleri sonrası serbest olarak çalışabilmeleri bakımından hukuksal olarak eşit statüde oldukları, bu nedenle anılan süreçte serbest meslek icra eden öğretim üyeleri gibi serbest meslek icra etmeyen öğretim üyelerinin de Anayasa Mahkemesi kararının gerekçesinde belirtildiği şekilde "önceki sistemin uygulanacağı ve mesai sonrası serbest olarak çalışabilme statülerinin devam edeceği yönünde" haklı bir beklentileri bulunduğu, haklı beklentileri korunarak 6514 sayılı Kanun'un yürürlük tarihinden sonra da serbest meslek icra edebilecekleri, bunun hukuk devleti ilkesinin bir gereği olduğu belirtilmiştir.

• Danıştay’ın bozma kararları, yeniden karar verilmek üzere Ankara Bölge İdare Mahkemesi 7. İdari Dava Dairesi’ne gönderilmiştir. 7. İdari Dava Dairesi, bozmaya uyarak iptal kararı verebileceği gibi, önceki kararında ısrar etme yetkisine de sahiptir. Israr kararı verilmesi durumunda dosyalar bu kez de temyiz mercii olarak Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından ele alınacaktır.

• Yargı kararlarının bu doğrultuda kesinleşmesi durumunda, 6514 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği 18.01.2014 tarihine kadar geçen süreçte öğretim üyesi kadrosunda yükseköğretim kurumlarında görev yapanlar, 6514 sayılı Kanun'un yürürlük tarihinden sonra da serbest meslek icra edebilecektir. Bu tarihten sonra öğretim üyesi olanlar ise Danıştay 10. Dairesi kararlarının kapsamına girmemektedir.

Sonuç olarak; Ankara Bölge İdare Mahkemesi’nin bozma kararına uyup uymayacağı, iptal kararı verip vermeyeceği birkaç ay içinde belli olacaktır. Bu statüdeki öğretim üyelerinin bu süreci beklemelerinin, iptal kararı verilmesiyle birlikte mesleklerini serbest olarak icra etmek üzere başvuruda bulunmalarının daha uygun olacağı düşüncesindeyiz.

24.02.2020
İstanbul Tabip Odası
Hukuk Bürosu

BENZER HABERLER

Özel Hastaneler Yönetmeliğinde 6 Nisan Değişikliği

Hekimlere Hukuki Danışmanlık Hizmeti Sunmaya Devam Ediyoruz

Hekime Şiddet Cezasız Kalmadı

7 Ocak Yönetmelik Değişikliği Davaları Hakkında Bilgi Notu

Sağlık Hizmetlerinde Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik Yayınlandı

Haklılığımız Tescil Edildi! Sağlıkta Şiddeti Protesto Etmek Suç Değildir!