Bilindiği gibi, hekimlerin ve diş hekimlerinin gelirleri ve özlük hakları ile ilgili düzenleme içeren ve TBMM’deki tüm partilerin oybirliğiyle kabul edilen yasa tasarısı 2021 yılı Aralık ayında, Meclis İçtüzüğüne aykırı biçimde geri çekilmiştir.

O tarihten bu yana, geri çekilen tasarının tekrar gündeme alınması ve yasalaşması beklenmektedir. Ancak 07.06.2022 tarihinde TBMM’ye getirilen “Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda Ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, 6 ay önce Genel Kurul’da kabul edilen teklif ile yapılan iyileştirmelerin çok çok gerisinde kalmıştır.

Yeni Tasarı’da ilk tasarıda olmayan kimi maddelerle birlikte, ilk tasarıda olmakla birlikte, öngörülen mali iyileştirmeleri azaltan düzenlemelere yer verilmiştir. Halen Meclis gündeminde olan Tasarı’yı madde madde ele alacak olursak;

1- TASARI’NIN 1. MADDESİ İLE;

1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’un Geçici 9. Maddesi’nin 1. Fıkrasında yer alan 01.01.2020 tarihi, 01.01.2029 olarak değiştirilmiştir.

1219 sayılı Kanun’un Geçici 9. Maddesinde, sözleşmeli aile hekimi olarak çalışmakta olanların, tıpta uzmanlık sınavı sonuçlarına göre, 01.01.2020 tarihine kadar merkezi yerleştirmeye tabi olmaksızın, TUK tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde aile hekimliği uzmanlık eğitimi alabileceği düzenlenmiştir.

Tasarıda, sözleşmeli aile hekimi olarak çalışanların, merkezi yerleştirmeye bağlı olmaksızın uzmanlık eğitimi alabilecekleri süre, 9 yıl daha uzatılarak, 01.01.2029 olarak belirlenmiştir.

2- TASARI’NIN 2. MADDESİ İLE;

5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’nun Ek 84. Maddesinin 1. Fıkrasında yer alan 17.000 ibaresi, 26.000 şeklinde; 13.000 ibaresi 20.000 şeklinde değiştirilmiştir. Ayrıca maddeye “Yukarıdaki hükümler 5510 sayılı Kanun’un 4. Maddesinin 1. Fıkrasının c bendi kapsamındaki sigortalılar ile hak sahipleri hakkında ilgilisine göre uygulanır” fıkrası eklenmiştir.

Belirtelim ki, 5434 sayılı Kanun’un Ek 84. Maddesi, 01.01.2019 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, emekli hekimlerin aylıklarının eş değer meslek mensuplarına göre çok düşük kalması nedeniyle, emekli aylıklarına ilave bir ödeme yapılması amaçlanmıştır.

Yürürlükte olan düzenlemeye göre; tabip ve diş tabiplerinden ilgili mevzuatına göre uzman olanlara (17.000) gösterge rakamının, uzman olmayanlara (13.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda her ay emekli aylıklarıyla birlikte ilave ödeme yapılır.
Ancak 2019 tarihinde yürürlüğe giren “ilave ödeme” düzenlemesi, tabip ve diş hekimi emeklilerinin tümünü kapsamamış, tam tersine emekli hekimlerin çoğunluğunu kapsam dışında bırakmıştır. Öyle ki;

• Kanun’un ile sadece 5434 sayılı Kanun’da değişiklik yapılmış, Emekli Sandığı mensubu olmayan emekli hekimler (SSK ve Bağ-Kur emeklileri) tamamen ilave ödemenin kapsamı dışında tutulmuştur.

• Emekli Sandığı emeklileri yönünden de kapsam daraltılmış, öncelikle makam tazminatı ödenmesine hak kazanmış olanlar ilave ödeme yapılacakların dışında bırakılmıştır.

• Yanı sıra emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primi ödemek suretiyle çalışanlar da dâhil herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi olarak çalışan hekimler de ilave ödemenin kapsamı dışında kalmıştır.

• Ayrıca 01.10.2008 tarihinden önce kamuda çalışmayanlar, Emekli Sandığı Kanunu’na tabi olmadıkları için, kamudan emekli olsalar da kapsam dışında kalmıştır.

Gelinen noktada;

a) 2021 Aralık ayında Genel Kurul’da kabul edildikten sonra geri çekilen düzenlemede, Emekli Sandığı kapsamında emekli olan hekimlerin, emeklilikten sonra çalışmaları halinde de “ilave ödeme”den faydalanacağına ilişkin düzenleme yapılmışken;  şu an görüşülen tasarıya bu yönde bir hüküm eklenmemiştir. Dolayısıyla emekli olduktan sonra çalışmasını devam ettirenler “ilave ödeme”den yine yararlanamayacaktır.

b) SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yönelik düzenleme yine yapılmamıştır.

c) Makam tazminatı alarak emekli olan Emekli Sandığı mensupları “ilave ödeme” alamayacaktır.

d) 01.10.2008 tarihinden sonra ilk defa kamuda çalışmaya başlayan ve 5510 sayılı Kanun’un 4. Maddesinin 1. Fıkrasının c bendi kapsamındaki sigortalılar ile hak sahipleri ise, yani kamudan emekli olanlar ise, yeni düzenlemeyle artık “ilave ödeme” alabileceklerdir.

e) 2021 Aralık ayında Genel Kurul’da kabul edildikten sonra geri çekilen düzenlemede, "(17.000)" ibaresi "(40.000)" şeklinde, "(13.000)" ibaresi "(33.000)" şeklinde değiştirilmek istenmiştir. Bugün ise, yeni tasarıda, Aralık ayının altında olarak, 20.000 ve 26.000 olarak güncellenmek istenmektedir.

Bu gösterge rakamlarına göre, ilave ödeme miktarları;

 3- TASARI’NIN 3. MADDESİ İLE;

209 sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları ile Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasına birinci cümlesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiş, fıkranın mevcut ikinci cümlesi ile maddenin ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkraları değiştirilmiş ve altıncı fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.

• 1. fıkranın 1. cümlesine eklenen cümle; "Her bir sağlık tesisinde ek ödemeye esas işlemleri denetlemek üzere inceleme heyetleri oluşturulur." şeklindedir.

• 1. fıkranın 2. cümlesi; “Sağlık kurum ve kuruluşlarında Bakanlıkça belirlenen hizmet sunum şartları ve kriterleri, personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, hizmete katkısı, performansı, tetkik, eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile muayene, ameliyat, anestezi, girişimsel işlemler ve özellik arz eden riskli bölümlerde çalışma gibi unsurlar dikkate alınmak suretiyle ek ödemenin oranı, usul ve esasları ile inceleme heyetlerinin yapısı, çalışma usul ve esasları Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. " şeklinde değiştirilmiştir.

Bu değişikliğin temelde şu an yürürlükte olan düzenlemeden bir farkı bulunmamaktadır. Sadece bir önceki cümle ile “inceleme heyetleri”nin oluşturulacağı düzenlendiğinden, bu cümleye de “inceleme heyetlerinin yapısı, çalışma usul ve esasları” eklenmiştir.

• 2. fıkrada yapılan değişiklik ile döner sermayeden ödenecek ek ödeme oranları değiştirilmiştir. Buna göre,

• profesör ve doçentlerin ek ödeme oranı %800’den %950’ye,
• uzman tabip ve uzman diş tabipleri ile uzmanların %700’den %850’ye,
• pratisyen tabip ile diş tabipleri ile uzman eczacıların %500’den %650’ye,
• hastane müdürü ve hastanelerde görevli eczacıların %250’den %305’e,
• diğer personele ise %150’den %225’e

yükseltilmiştir.

Ayrıca özellikli tıbbi işlemler karşılığı yani riskli birimlerde çalışanlara yapılacak ek ödemelerde %950 ve %850 oranları 5 kat arttırılarak uygulanacağı düzenlenmiştir.

İşin ve hizmetin özelliği dikkate alınarak yoğun bakım, doğumhane, yeni doğan, süt çocuğu, yanık, diyaliz, ameliyathane, enfeksiyon, özel bakım gerektiren ruh sağlığı, organ ve doku nakli, acil servis ve benzeri sağlık hizmetlerinde çalışan personel için %225 oranının %260 olarak uygulanacağı belirtilmiştir.

Mesai dışında çalışan profesör, doçent ve eğitim görevlilerine ayrıca ödenecek ek ödeme oranlarında değişiklik yapılmamıştır.

Aynı fıkranın devamında; “Bu fıkra uyarınca personele her ay yapılacak ek ödeme net tutarı, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9 uncu maddesi uyarınca kadro ve görev unvanı veya pozisyon unvanı itibarıyla belirlenmiş olan ek ödeme net tutarından az olamaz ve bu kapsamda söz konusu ek 9 uncu maddeye göre belirlenen ödeme tutarları bu fıkra uyarınca döner sermaye gelirlerinden yapılacak ek ödemeden mahsup edilmek üzere merkezi yönetim bütçesinden karşılanır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Böylelikle “sabit ek ödeme”lerin, döner sermaye hesabından mahsup edileceğine yönelik düzenleme korunmuş, ancak sabit ek ödemenin artık döner sermayeden değil, merkezi bütçeden karşılanacağı öngörülmüştür.

Ancak sabit ek ödeme miktarlarında (pratisyen tabip ve diş tabipleri hariç) herhangi bir artış yapılmamıştır.

Sabit ek ödeme miktarları arttırılmamakla birlikte, sabit ödemenin döner sermayeden değil, merkezi bütçeden karşılanması, hastanenin geliri olması halinde döner sermaye havuzundaki paylaşılacak miktarı arttırmaktadır.

Düzenleme bu haliyle, sabit ek ödeme dışında/sabitin üzerine çıkacak şekilde döner sermaye geliri elde edenler yönünden iyileşme sağlamış olup, sabit ek ödemenin üzerinde performans geliri olmayanlar yönünden herhangi bir iyileştirme getirmemektedir.

Yine sabit ek ödemelerin emekliliğe yansımasıyla ilgili herhangi bir düzenleme de bulunmamaktadır.

• 3. fıkrada yapılan değişiklik ile; "Bakanlık …..döner sermaye gelirleri ile nakit kaynaklarını personele ek ödeme dağıtımında kullanabilir.” şeklindeki mevcut düzenleme; “Bakanlık bağış, faiz ve kira gelirleri dışındaki döner sermaye gelirleri, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan elde edilen tüm kaynaklar ile diğer nakit kaynaklarını personele ek ödeme dağıtımında kullanabilir.” yönünde değiştirilmiştir.

4- TASARI’NIN 4. MADDESİ İLE;

209 sayılı Kanun’un Ek 3. Maddesinde belirlenen sabit ek ödeme oranları, sadece pratisyen tabip ve diş tabipleri için arttırılmış; %180’den, %265’e çıkarılmıştır.

Bunun dışında, eğitim görevlilerine, uzman tabiplere, tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar ile uzman diş tabiplerine ödenecek sabit ek ödeme oranlarında herhangi bir iyileştirmeye gidilmemiştir.

Ayrıca bakanlık veya bağlı kuruluşlarının kadrosunda tıpta ve diş hekimliğinde uzmanlık mevzuatına göre diğer kamu kurum ve kuruluşlarında uzmanlık eğitimi veya yan dal uzmanlık eğitimi yaptırılanlar için de, bu hükmün uygulanacağı kabul edilmiştir.

Böylelikle tıp fakültelerinde, Sağlık Bakanlığı adına tıpta uzmanlık eğitimi alan hekimlere de ek ödeme yapılacağına ilişkin hüküm eklenmiştir.

2021 yılı Aralık ayında kabul edilen, ancak geri alınan düzenlemede ise, sabit ek ödeme oranlarının;

• Eğitim görevlileri için %410’dan, %770’e,
• Uzman tabip, tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar ile uzman diş tabipleri için %335’den, %695’e,
• Pratisyen tabip ve diş tabipleri için %180’den %450’ye çıkarılması düzenlenmişti.

Şu an görüşülen tasarıda, eğitim görevlilerine, uzman tabiplere, tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar ile uzman diş tabiplerine ödenecek sabit ek ödeme oranlarındaki artışın tamamen kaldırıldığı, pratisyen tabip ve diş tabiplerine yapılacak artışın ise %450 olarak değil, %265 olarak belirlenip azaltıldığı görülmektedir.

5- TASARI’NIN 5. MADDESİ İLE;

209 sayılı Kanun’a Geçici 9. Madde eklenmiştir. Bu maddede; Sağlık Bakanlığı’na bağlı sağlık tesislerinde, sağlık hizmeti verildiği dönemde herhangi bir sebeple ilgili mevzuatı kapsamında sağlık sigortasından yararlanamayan gerçek kişilere sunulan sağlık hizmet bedellerinden 31.12.2021 tarihine kadar tahsil edilememiş tutarların 5.000 TL’ye kadar olan kısımlarının silineceği düzenlenmiştir.

6- TASARI’NIN 6. MADDESİ İLE;

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58. Maddesinde belirlenen ek ödeme matrahları yükseltilmiştir.

Buna göre;

• Gelire katkısı olan öğretim üyesi ve öğretim görevlilerinin ek ödeme matrahının tavanı % 800'den, %950’ye,
• Araştırma görevlilerinin ek ödeme matrahının tavanı % 500'den, %650’ye,
• Gelire katkısı olmayan öğretim üyesi ve öğretim görevlilerinin ek ödeme matrahının tavanı %600’den %750’ye,
• Gelire katkısı olmayan araştırma görevlilerinin ek ödeme matrahının tavanı %300’den %375’e

çıkarılmıştır.

Diğer öğretim elemanlarına ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personele ve sözleşmeli olarak çalışan personele ödenecek ek ödeme matrahının tavanı ise,

• Uzman tabipler için %600’den, %750’ye,
• Hastaneler başmüdürü ve eczacılar için %250’den, %305’e,
• Başhemşireler için %200’den, %255’e,
• Diğer öğretim elemanları ile diğer personel için %150’den, %260’a

çıkarılmıştır.

7- TASARI’NIN 7. MADDESİ İLE;

Adli Tıp Kurumu personelinin sabit ek ödemesinin de merkezi bütçeden karşılanacağına yönelik düzenleme yapılmıştır.
8- TASARI’NIN 8. MADDESİ İLE;

3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’nun Ek 1. Maddesinde değişikliğe gidilmiş;

“Kura ile yapılacak atamalara ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.” şeklindeki düzenleme;

“Kuraya ilişkin usul ve esaslar ile bunların Sağlık Bakanlığı’ndaki atama ve yer değiştirilmelerine ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.”  düzenlemesi getirilmiştir.

Bu madde yeni bir Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’ne işaret etmektedir.

9- TASARI’NIN 9. MADDESİ İLE;

“Devlet hizmet yükümlülüğü yapmakta olan personel, bulundukları ilde 4924 sayılı Kanuna tabi sözleşmeli personel olarak çalışabilirler.” yönünde düzenleme getirilerek, uygulamadaki sınırlamalar ortadan kaldırılmıştır.

10- TASARI’NIN 10. MADDESİ İLE;

Sözleşmeli personel istihdam edilecek hizmet birimlerinin pozisyon sayısı 22.000’den, 27.000’e çıkarılmıştır.

11- TASARI’NIN 11. MADDESİ İLE;

Aile Hekimliği Kanunu’nun 3. Maddesinde yapılan değişiklik ile kamu kurumları tarafından oluşturulan aile sağlığı merkezlerinde görev yapan personelin, ek ödemeden yararlanmasının yolu açılmıştır.

Bilgilerinize sunarız. 14.06.2022

İstanbul Tabip Odası
Hukuk Bürosu

BENZER HABERLER

Özel Hastaneler Yönetmeliğinde 6 Nisan Değişikliği

Hekimlere Hukuki Danışmanlık Hizmeti Sunmaya Devam Ediyoruz

Hekime Şiddet Cezasız Kalmadı

7 Ocak Yönetmelik Değişikliği Davaları Hakkında Bilgi Notu

Sağlık Hizmetlerinde Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik Yayınlandı

Haklılığımız Tescil Edildi! Sağlıkta Şiddeti Protesto Etmek Suç Değildir!