193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan son değişiklikle, muayenehaneleri bulunan serbest hekimler de dâhil olmak üzere ticari ve mesleki faaliyette bulunan tüm mükelleflere yönelik yeni bir denetim yöntemi yürürlüğe girmiştir. 2 Ağustos 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren bu düzenleme ile Vergi Usul Kanunu’nun 127. maddesi çerçevesinde ayda en az üç, yılda ise on ikiden az olmamak üzere yoklamalar yapılması öngörülmektedir.

 

Yeni düzenleme uyarınca, yoklamalar sonucu tespit edilen günlük hasılat tutarları, yıllık gelir vergisi matrahının belirlenmesinde dikkate alınmakta; tespit edilen hasılat ile beyan edilen gelir arasında %20’den fazla fark bulunması hâlinde mükellefler izaha davet edilmektedir.

 

Ancak, uygulamaya dair ciddi hukuki ve etik kaygılar doğmaktadır. Özellikle hekimlerin serbest meslek faaliyetini yürüttüğü muayenehaneler, doğası gereği hem kişisel veri içeren, hem de özel hayatın gizliliğine ilişkin yüksek hassasiyet barındıran alanlardır. Hekimlik mesleği açısından, hasta mahremiyetinin korunması, yalnızca etik değil aynı zamanda hukuki bir yükümlülük olup, Anayasa’nın 20. maddesi, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi gibi ulusal ve uluslararası normlarla güvence altına alınmıştır.

 

Bu bağlamda, aşağıdaki hususlarda tabip odalarının üyelerini bilgilendirmesi ve yönlendirmesinin gerekli olduğu kanaatindeyiz;

 

• Denetim görevlileri, yalnızca günlük hasılatın tespiti amacıyla yoklama yapma yetkisine sahiptir.

• Denetimin süresi, kapsamı ve yöntemi bu sınırlar dahilinde olmalı; muayenehanenin tedavi alanı, hasta görüşme odaları, muayene ve müdahale alanları gibi hasta mahremiyetinin yüksek olduğu bölgelere izinsiz girilmemelidir.

• Denetmenlerin geliş zamanında, hekim tarafından hastanın bilgilendirilmesi ve onayı sağlanmadan, hiçbir şekilde hasta görüşmeleri ya da işlemleri izlenmemeli; hastaya ilişkin bilgi, belge veya görüntüye erişilmemelidir.

• Denetim sırasında hasta bulunuyorsa, muayenehane dışındaki bir alanda beklenmesi sağlanmalı, denetim mahrem alanlara girmeden tamamlanmalıdır.

• Denetmenlerin hasta dosyalarına, elektronik sağlık kayıtlarına ya da hasta bilgilerinin yer aldığı sistemlere erişimi hukuka aykırıdır.

• KVKK ve ilgili yönetmelikler uyarınca bu bilgiler yalnızca hastanın açık rızasıyla paylaşılabilir; aksi durumlar veri ihlali ve suç teşkil edebilir.

• Üyelerimizin, böyle bir denetim yapılacağı bilgisini aldıklarında gerekli girişimlerde bulunulabilmesi için ilgili tabip odasıyla iletişime geçmeleri, mümkünse denetim sırasında oda temsilcisinin ya da hukuki bir gözlemcinin hazır bulunmasını talep etmeleri tavsiye olunur.

 

Sonuç olarak, hekimlerin mali yükümlülüklerine ilişkin denetim faaliyetlerinin, tıbbi uygulama alanlarının özellikleri ve mesleğin etik doğası gözetilmeksizin yürütülmesi kabul edilemezdir. Tabip odalarımızdan, bu süreci yakından takip etmeleri, üyelerini bilgilendirmeleri ve olası ihlallerde kurumsal dayanışmayı güçlendirmeleri beklenmektedir.