Rapor: COVID-19 aşısı sonrası sağlık çalışanlarında görülen yan etkiler ve COVID-19 sıklığı - İstanbul Tabip Odası

İstanbul Depremine Yönelik Sağlık Hizmetinin Yapılanması Çalışma Grubu Anasayfa

Rapor: COVID-19 aşısı sonrası sağlık çalışanlarında görülen yan etkiler ve COVID-19 sıklığı - İstanbul Tabip Odası

Hekim Sözü Temmuz-Ağustos 2021
9956

Tanımlayıcı nitelikte olan ve 17 sorudan oluşan bir soru formunun çevrimiçi olarak uygulanması ile gerçekleştirilen Sağlık Çalışanlarında Görülen Yan Etkiler ve Covıd-19 Sıklığı anket çalışmasına toplam 6.118 sağlık çalışanı yanıt verdi, bunlar arasında aşı yaptırmadığı için değerlendirmeye alınmayan 86 kişi çalışma dışı kalarak sonuçlar 6032 kişi üzerinden değerlendirildi.

Ankete katılanların % 55’i kadın, %45’i erkekti. Ankete katılanların büyük çoğunluğu (%69) hekim iken diğer meslek grupları sırasıyla diş hekimi (%8), veteriner hekim (% 6), hemşire ve ebe (%7) ve diğer meslek gruplarından (%10) oluştu. Katılımcıların yoğunluğunu kamu (%28) ve özel hastane (%29) çalışanları oluşturmuştur, diğer kurumlar sırasıyla muayenehane (%11), aile sağlığı merkezi (%11), işyeri hekimliği (%5), ilçe sağlığı merkezi (%2), %6’sı ise emekli veya herhangi bir kurumda çalışmayanlardı. Altı aydan uzun süreli kronik hastalığı olanlar %36 idi. Ankete katılanların %14’ü aşı yaptırmadan önce COVID-19 geçirmişti (Şekil 1).

Ankete katılan sağlık çalışanlarının 5.491’ı CoronaVac, 541’i BioNTech aşısı yaptırmışlardı. Her iki aşıyı yaptıranların yan etkileri birlikte değerlendirildiğinde en sık günlük yaşamı etkileyecek ölçüde yorgunluk (%12) ve gündelik yaşamı etkileyecek derecede baş ağrısı (%9) bildirildi.

CoronaVac yaptıranlarda görülen en sık yan etkiler gündelik yaşamı etkileyecek düzeyde yorgunluk %11, baş ağrısı %8,9 oranında bildirildi. Bu yan etkiler BioNTech aşısı yaptıranlarda sırasıyla %24,2 ve %13,1 oranında bildirildi. Ciddi lokal reaksiyon CoronaVac aşısı yaptıranların %2,4’ünde görülürken, BioNTech aşısı yaptıranların %13,5’inde bildirildi. Ayrıca ishal ve akut alerjik reaksiyon BioNTech yaptıranların %5 ve %1, 7’inde bildirildi. Aşıların yan etkileri Tablo 2’de gösterildi. Genel olarak değerlendirildiğinde her iki aşıda da ciddi yan etki olmadığı ve aşıların iyi tolere edildiği saptandı.

İki doz aşı yaptıran 5.676 sağlık çalışanı değerlendirildiğinde; aşı sonrası 396 (%7,0) sağlık çalışanı COVID-19 geçirdiğini bildirdi. Aşı sonrası geçirilen COVID-19 hastalığında en sık bildirilen şikayetler öksürük, kas, baş ve boğaz ağrısı, tat ve koku kaybıdır. Aşı sonrası COVID-19 hastalığının şiddeti ile ilgili bilgi veren 394 kişinin büyük çoğunluğu hastalığı hafif olarak ve evde geçirmişti. Hastalığı %89,9’u (n:356) hafif evde, %8,1’i hastanede yatarak ağır (n:32), %1,5’i yoğun bakımda yatarak ağır (n:6) geçirdiğini bildirdi.

Aşı sonrası COVID-19’u ağır geçiren 38 hastanın %61’i erkek (n:23), %39’u kadındı (n:15). Yüzde 34’ü kamuda(n:13), %47’si özelde (n:18) çalışmaktaydı. Yüzde 24’ü 60 yaş üstü (n:9), %45’i 40-59 yaş arasındaydı (n:17). Kronik hastalık (n:16) %41’sinde mevcuttu.

Aşı sonrası COVID-19 enfeksiyonunu yoğun bakımda yatarak ağır geçiren 6 sağlık çalışanının 4’ü 40-49 yaş ve 2’si 20-29 yaş aralığındaydı, 5’i hekim ve 1’i diş hekimi idi, hepsi hastanede (kamu veya özel) görev yapmaktaydı. Hiçbiri kronik hastalık bildirmedi.

Tablo: Aşı Sonrası COVİD-19 hastalığının şiddeti (n:396)

		Sayı	Yüzde
*COVID-19 enfeksiyonunu nasıl geçirdiniz?*	Hafif, evde geçirdim	356	89,9
*COVID-19 enfeksiyonunu nasıl geçirdiniz?*	Ağır, hastanede yattım	32	8,1
	Ağır, yoğun bakımda yattım	6	1,5
	Yanıtsız	2	0,5

Aşı sonrası COVID-19 geçirenlerin özelliklerine bakıldığında kadınların (%7,7), 40 yaş altındakilerin (özellikle 30 yaş altı (%10,4) COVID-19 sıklığının ortalamanın üzerinde olduğu saptandı. İlçe sağlığı merkezinde çalışanlarda aşı sonrası COVID-19 geçirme sıklığı ortalamanın oldukça üstünde olması (%11,7) dikkat çekicidir. Diş hekimleri (%8,7), ebe ve hemşire (%10) meslek gruplarında sıklık daha yüksek bulundu. Kronik hastalığı olanlarda (%5,4) oran ortalıma sıklığın altında bulundu. Bu durum kronik hastalığı olanların kendini daha çok koruma eğilimi olduğuna veya maruziyet azlığına bağlı olabilir. BioNTech aşısı sonrası COVID-19 geçirme sıklığı daha az bildirilmiş olsa da sayının düşük olması nedeniyle aşı tipleri arasında koruyuculuk açısından fark istatistik olarak gözlenmedi.

Şekil 2: Aşı sonrası COVID-19 sıklığı

İstanbul’da COVID-19 salgını başladığı Mart 2020 tarihinden aşının koruyuculuk süresinin başladığı Mart 2021 tarihine kadar 45 hekim, 10 eczacı ve eczacı teknisyeni, 11 diş hekimi ve diş teknisyeni hayatını kaybetmiştir. Aşı sonrası Mart 2021-Haziran 2021 arasındaki dönemde ise 8 hekim, 4 eczacı ve eczane teknisyeni, 3 dişhekimi ve diş teknisyeni ölümü bildirilmiştir. Aşı sonrası dönemde ölen hekimlerin büyük çoğunluğu uzun süredir yoğun bakımda yattıkları için aşılama dönemine yetişmemiştir. Bu nedenle ölen hekimlerin 5’i aşısız, 2’si tek aşılı, birinin aşı durumu bilinmemektedir. Kronik hastalık olarak ikisinde hipertansiyon, birinde multiple myelom, birinde şeker hastalığı ve hipotiroidi mevcuttur. Ölen 2 eczacı teknisyeninin aşılı olduğu, 1 eczacının aşısız olduğu birinin ise 2. Dozdan sonra yeterli süre geçmediği bilgisi verilmiştir. Ölen dişhekimi/diş teknisyenlerinin ise 3’ünün aşılı olduğu bildirilmiştir.

Anket raporunun tamamına ulaşmak için: https://www.istabip.org.tr/site_icerik/2021/temmuz/covid_anket_raporu.pdf