Türk Dil Kurumu Bilim ve Sanat Terimleri Ana Sözlüğünde “şarlatan” kelimesi şöyle tanımlanıyor: Bilim, vicdan, etik ve deontoloji vb. her türlü değer sistemini yok sayarak kısa zamanda ün ve varlığa ulaşmak için her türlü yola başvurarak hekimlik pratiği yapan kişi.

Modern tıbbın şarlatanlarla olan mücadelesi hiç bitmiyor. Çünkü şarlatanlık çağlar boyunca her zaman tıpla birlikte, tıbbın itibarından yararlanarak, tıbbı ve hastaları istismar ederek varlığını sürdürüyor.

İstanbul Tabip Odası 15 Ocak 2019’da yaptığı “Modern Tıbba Saldırmanın Dayanılmaz Hafifliği ve Tıbbın Şarlatanlarının 10 Ortak Özelliği” başlıklı açıklamasıyla toplumu “Sakın Kanmayın, Sağlığınızdan Olmayın!” diyerek uyarmıştı.

Pandemi sürecinin ilk günlerinde “SARS-CoV-2 Türk ırkını etkilemez”, “COVID-19’a karşı kelle paça yiyin” gibi saçmalıklarla toplumu yanıltmaya çalışan şarlatanlar ölümler başlayıp işin ciddiyeti anlaşılınca bir süre sahneden çekildiler. Şimdilerde ise  tekrar ortaya çıktılar, “aşı karşıtlığı”yla insanlarda aşı tereddüdü oluşturarak  ölümlerine neden oluyorlar.

Biz de bu nedenle Hekim Sözü’nün bu sayısının dosyasını “Şarlatanlık ve tıp” olarak belirledik.

Dosyamızın girişinde Taner Damcı insanların sahte bilim ve şarlatanlığı neden satın aldığı sorusunun cevabını arıyor. Ardından Alpay Azap aşı karşıtlığı, aşı tereddüdü ve şarlatanlığı ele alarak şarlatanların yalanlarına cevap veriyor.

Bu sayıda “Medya Ombudsmanı” Faruk Bildirici ile yaptığımız röportajda medyanın halleri, sağlık haberciliği, pandeminin medyada ele alınışını ve “tıbbın şarlatanları” üzerine konuştuk.  Sonrasında, Hande Arpat AKP döneminde iyice yükselen “Gericiliğin kıskacında sağlık” meselesini dünya örnekleriyle anlatıyor. Dosyamızın son yazısında ise Nergis Erdoğan şarlatanlık ve tıp mücadelesini çözüm önerileriyle birlikte bizimle paylaşıyor.

Etik sayfamızda bu sayı TTB Etik Bildirgelerinden “Tıbbi Genetik Veriler Bildirgesi”ne yer verdik. Kadın sayfamızda da TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolunun Dünya Güvenli Kürtaj Günü vesilesiyle yayınladığı “Bedenlerimiz üzerinde söz hakkı yalnızca bizimdir!” açıklamasını okuyabilirsiniz.

Dosya konumuz şarlatanlık ve aşı karşıtlığıyla ilgili olunca Hukuk Büromuzdan Av. Oya Öznur aşılarla ilgili yapılan bilim dışı açıklamaların etik ihlal olduğuna dair yargı kararını kaleme aldı.

Bu sayıdaki Kitap sayfamızda Nazmi Algan TTB ve İTO’nun eski başkanlarından Gençay Gürsoy’un “Bir Hayat Üç Dönem/Anılar-Tanıklıklar” kitabını tanıtıyor. Sinema sayfamızda da Fatih Adıbelli, Metin Erksan ve Sevmek Zamanı filmini bizler için yazdı.

Yazıları bitirdiğinizde Çağatay Güler Hocamızın özenle hazırladığı İngilizce Tıp Bulmacasını çözmeyi de lütfen ihmal etmeyin.

Başta yazarlarımız olmak üzere dergimize katkıda bulunan herkese çok teşekkür ediyoruz.

İyi okumalar, sağlıklı günler dileğiyle.

Hekim Sözü Eylül-Ekim 2021 İÇERİKLERİ

Metin Erksan ve Sevmek Zamanı-Fatih Adıbelli*

Bir Hayat Üç Dönem Anılar - Tanıklıklar - Nazmi Algan*

Aşılarla ilgili yapılan bilim dışı açıklamaların etik ihlal olduğunu yargı da tescilledi-Oya Öznur*

DÜNYA GÜVENLİ KÜRTAJ GÜNÜ’NDE TEKRAR HAYKIRIYORUZ: Bedenlerimiz üzerinde söz hakkı yalnızca bizimdir!

Tıbbi Genetik Veriler Bildirgesi

Şarlatanlık ve tıp-Nergis Erdoğan*